Error
  • Error loading feed data.

« Ο ρόλος της Βιβλιοθήκης στο σύγχρονο Σχολείο». Διημερίδα για τις Σχολικές Βιβλιοθήκες, Καρδίτσα 8-9 Σεπτεμβρίου 1999 , Τρίκαλα 9-10 Σεπτεμβρίου 1999, Οργάνωση ΤΕΙ Λάρισας και Ιωάννινα, 22-23 Οκτωβρίου 1999, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Article Index
« Ο ρόλος της Βιβλιοθήκης στο σύγχρονο Σχολείο». Διημερίδα για τις Σχολικές Βιβλιοθήκες, Καρδίτσα 8-9 Σεπτεμβρίου 1999 , Τρίκαλα 9-10 Σεπτεμβρίου 1999, Οργάνωση ΤΕΙ Λάρισας και Ιωάννινα, 22-23 Οκτωβρίου 1999, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Page 2
Page 3
Page 4
All Pages


Ο PΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Εισαγωγή

Μια θεμελιώδης αρχή της Δυτικής πολιτιστικής παράδοσης είναι η επιδίωξη μιας ολοκληρωμένης εκπαίδευσης του ατόμου. Εκτός δηλαδή από τη μετάδοση γνώσεων, τα σχολεία έχουν και το καθήκον να συμβάλουν στην καλλιτεχνική, την κοινωνική και τη διανοητική ανάπτυξη των μαθητών.

Ως έθνος έχουμε ανάγκη από καταρτισμένους πολίτες σε όλες τις μορφές απασχόλησης. Η βιομηχανία, το εμπόριο και οι υπηρεσίες πρέπει να στελεχώνονται με καλούς τεχνικούς και υπαλλήλους, η έρευνα να ασκείται από καλούς ερευνητές και τεχνολόγους, τα Παν/μια και τα Τεχνολογικά Ινστιτούτα, οι Σχολές κάθε επιπέδου εκπαίδευσης να στηρίζονται στους κατάλληλους διδάσκοντες. Την ίδια στιγμή η αυξανόμενη κοινωνική κινητικότητα, σε συνδυασμό με τις προσδοκίες των γονέων για ένα καλό μέλλον για τα παιδιά τους, δημιουργεί μια μεγάλη πίεση για αποδεδειγμένα με πιστοποιητικά σπουδών προσόντα. Τα σχολεία γίνονται αντικείμενο πιέσεων, που μερικές φορές έρχονται σε αντίθεση με αυτά τα ιδανικά. Όλα αυτά οδήγησαν σε μιαν έκρηξη του αριθμού των γραπτών εξετάσεων, που συμμετέχουν οι μαθητές μας. Νέα «αντικείμενα» έχουν εμφανιστεί στα σχολεία μας, μαθήματα που διαπερνούν τα όρια μεταξύ των καθιερωμένων μέχρι τώρα αντικειμένων. Γίνεται ήδη σημαντική αυστηρή κριτική για υπερβολική διδασκαλία, για προσφορά μασημένης τροφής στους μαθητές και για πολλά άλλα. Είναι επίσης γνωστή η έμφαση που δίνεται στα μαθήματα ειδίκευσης με συνακόλουθη την αποστήθιση και τη στείρα απομνημόνευση στοιχείων σε αντίθεση με την επιθυμία για κατανόηση, για εμβάθυνση της γνώσης.

Η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, με την εφαρμογή της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, οδηγείται σταδιακά στην ιδέα του μαθητή που μαθαίνει, παρά του δασκάλου που διδάσκει. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η αναζήτηση και η έρευνα από την μεριά των μαθητών θα γίνεται – ή πρέπει να γίνεται – εξαιρετικά σημαντικό εργαλείο στην εκπαιδευτική και μαθησιακή λειτουργία. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα πρέπει να καθιερώσει ακόμη πιο έντονα την «εργασία μαθήματος», δηλαδή την προσωπική, την Ατομική έρευνα του μαθητή, που ολοκληρώνεται στο χρόνο που διατίθεται για το κάθε μάθημα. Και είναι προφανές ότι οι απαιτήσεις της «εργασίας του μαθήματος» απαιτούν πρώτα από όλα την ύπαρξη Σχολικής Βιβλιοθήκης, που θα έχει δεσπόζουσα θέση στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Από την άλλη πλευρά ο χρόνος που θα χαθεί στην τυπική – «παραδοσιακή» θα έλεγα – διδασκαλία είναι βέβαιο ότι θα αποζημιώνεται από την ωριμότητα, την αυτοπεποίθηση, την κριτική σκέψη και την ευλύγιστη έκφραση, που θα αποκτούν οι μαθητές αναπτύσσοντας την προσωπική τους ερευνητική ικανότητα. Οι παράγοντες αυτοί, από μόνοι τους επηρεάζουν θετικά το χαρακτήρα των μαθητών, αλλά συμβάλλουν επίσης τα μέγιστα και στην επιτυχία τους στις εξετάσεις. Οι αλλαγές στην μαθησιακή λειτουργία δίνουν μια νέα σημασία στον ρόλο της Βιβλιοθήκης, ως συστατικού στοιχείου της νέας εκπαιδευτικής πραγματικότητας, που διαμορφώνεται τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας. Είναι λοιπόν απαραίτητο στοιχείο του σύγχρονου Σχολείου η Βιβλιοθήκη του, που θα είναι έτοιμη και ικανή να αντιμετωπίσει τις νέες εκπαιδευτικές απαιτήσεις.

Βεβαίως, ο ρόλος του δασκάλου στην εκπαιδευτική διαδικασία παραμένει ουσιαστικός και θεμελιώδης, αλλά ο τρόπος άσκησης του ρόλου αυτού υπόκειται πλέον σε σημαντικές αλλαγές.

Στον περιορισμένο χρόνο της σημερινής μου ομιλίας θα αναφερθώ: α) στη φύση της σχολικής Βιβλιοθήκης, β) στο ρόλο, που καλείται να διαδραματίσει, γ) στην οργάνωση του χώρου της και της συλλογής της, δ) στα στοιχεία που συμβάλουν σε μια αποδοτική χρήση της για την ικανοποίηση των επιμέρους αναγκών των μαθητών, και ε) στα καθήκοντα και τις ευθύνες αυτών που θα εργαστούν ως Σχολικοί Βιβλιοθηκάριοι και Βιβλιοθηκονόμοι.

 

Σχολική Βιβλιοθήκη (Ορισμός)

Τι είναι η Σχολική Βιβλιοθήκη; Ο όρος «Σχολική Βιβλιοθήκη» χρησιμοποιείται με δύο έννοιες. Αφενός σημαίνει το συνολικό stock των βιβλίων και του λοιπού πληροφοριακού υλικού, που υπάρχει στο σχολείο και αφετέρου σημαίνει τον χώρο (μια αίθουσα ή ακόμα και έναν απλό διάδρομο) όπου είναι συγκεντρωμένο το υλικό και αυτό χρησιμοποιείται ως Βιβλιοθήκη. Όμως σε ένα δυναμικό περιβάλλον, όπως είναι αυτό της εκπαίδευσης, οι απαιτήσεις των δασκάλων από τη Βιβλιοθήκη αναμένεται να γίνονται συνεχώς μεγαλύτερες, ενώ οι μαθητές θα θέλουν περισσότερη καθοδήγηση για την ανεύρεση αναφορών και πηγών πληροφόρησης, όχι μόνο σε βιβλία, αλλά και σε άλλα μέσα πληροφόρησης όπως : CD-ROMs καθώς και στο Internet, που έχει πια «εισβάλει» στη ζωή μας. Πιθανόν να συνεχίσουμε για αρκετά χρόνια να χρησιμοποιούμε τον όρο «Σχολική Βιβλιοθήκη» αλλά στο εξής η έννοια αυτή, σταδιακά, θα περιλαμβάνει όχι μόνο τη Βιβλιοθήκη όπως την έχουμε συνηθίσει, αλλά και άλλα χαρακτηριστικά, όπως σύνδεση με το Internet και χρήση οπτικοακουστικών μέσων ( Video, CD-ROMs, κ.α), που θα την μετατρέπουν σε Βιβλιοθήκη και σε Κέντρο Πληροφόρησης του Σχολείου. Ήδη σε χώρες που έχουν μεγάλη παράδοση Σχολικών Βιβλιοθηκών, όπως στις Η.Π.Α. και την Μεγάλη Βρετανία, ο όρος που χρησιμοποιείται είναι «Βιβλιοθήκη και Κέντρο Εκπαιδευτικών Μέσων». Οι νέες αυτές εξελίξεις ίσως να κάνουν επίκαιρη την αλλαγή του όρου «Σχολική Βιβλιοθήκη» που χρησιμοποιούμε με τον όρο «Σχολική Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης» που περιγράφει καλύτερα την νέα πληροφοριακή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί.

Ρόλος

Η Σχολική Βιβλιοθήκη έχει ως σκοπό να ικανοποιήσει τρεις κύριες ανάγκες των μαθητών και των καθηγητών του Σχολείου: α) την εύρεση κάποιας συγκεκριμένης πληροφορίας, β) τη Μελέτη και έρευνα μέσω του υλικού και των δυνατοτήτων της Βιβλιοθήκης και γ) την ανάγνωση και χρήση του υλικού για λόγους απλής ευχαρίστησης. Πολλές φορές είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε, με σαφώς καθορισμένα όρια, τις παραπάνω επιδιώξεις. Συχνά, η εμπειρία της επαφής με το βιβλίο περιλαμβάνει ταυτόχρονα την πληροφόρηση, τη μάθηση και την ευχαρίστηση. Ένα βιβλίο που διαβάζεται για χαλάρωση συχνά προκαλεί ερωτήματα, που απαιτούν στη συνέχεια την παραπομπή σε άλλα βιβλία για απάντηση. Ή ένα βιβλίο που χρησιμοποιείται για την εύρεση μιας συγκεκριμένης πληροφορίας, οδηγεί εύκολα στη μελέτη κάποιου θέματος. Όταν ο μαθητής αναλάβει να πραγματοποιήσει κάποια έρευνα, η αναζήτηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από επιμέρους ερωτήματα, που η απάντηση τους είναι πηγή ευχαρίστησης και προσωπικής ικανοποίησης.

Τα όρια λοιπόν μεταξύ της χρήσης της Βιβλιοθήκης για εύρεση πληροφοριών ή για μελέτη είναι πολλές φορές ασαφή. H πληροφοριακή χρήση της Βιβλιοθήκης μπορεί να σημαίνει το ψάξιμο για μια σύντομη στοιχειοθετημένη απάντηση σε μια σαφή ερώτηση. Αυτό είναι η απλούστερη μορφή μελέτης. Η μελέτη όμως διαφέρει από την απλή εύρεση πληροφορίας, καθώς έχει βαθύτερο και ευρύτερο σκοπό. Η εύρεση πληροφορίας μπορεί ανά πάσα στιγμή να οδηγήσει σε μελέτη, καθώς και μια απλή ερώτηση μπορεί να αποδειχθεί ότι απαιτεί την απάντηση περισσότερων ερωτημάτων

Μια καλή Σχολική Βιβλιοθήκη δίνει νέα πνοή και εμβαθύνει τη διαδικασία της μάθησης. Μπορεί να διευρύνει την διδασκαλία και να δώσει στους μαθητές τα μέσα, για να αντιμετωπίσουν τα ερωτήματά τους, και με τον τρόπο αυτό να μάθουν πώς να επιλέγουν, να εκτιμούν και να ελέγχουν αυτά που διαβάζουν. Η Βιβλιοθήκη δίνει επίσης τις δυνατότητες για την ανάπτυξη της αναγνωσιμότητας και της θετικής αντίληψης για τη ζωή και της διερεύνησής της, όπως αυτή μπορεί να προκύψει μέσω της ανάγνωσης

Η εμπειρία των εκπαιδευτικών, των σχολικών επιθεωρητών και άλλων, που ασχολούνται με την πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και μεγάλος αριθμός επιστημονικών μελετών έδειξαν ότι η Σχολική Βιβλιοθήκη είναι αναντικατάστατο στοιχείο της «υγείας» ενός σύγχρονου σχολείου


YouTube

Νέα από το uoi.gr

We have 1 guest online
Facebook Image
FindUsOnFlickr