Μόνο με ενημέρωση θα κάνουμε ΧΥΤΑ!

Για χρόνια παρακολουθούμε ένα ενδιαφέρον Σίριαλ. Τιτλοφορείται «Δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) στο Νομό Ιωαννίνων». Πρωταγωνιστές: Ο κ. Περιφερειάρχης και οι τοπικοί Δημοτικοί παράγοντες σε διάφορους ρόλους αλλά κυρίως στο «κάποτε θα πάρουμε την απόφαση». Guest Star: Τα Σκουπίδια μας. Κομπάρσοι: Περιστασιακά οι κάτοικοι από διάφορες περιοχές του Νομού μας που συμφωνούν ότι «πρέπει να γίνει ο Χ.Υ.Τ.Α.» …αλλά στον διπλανό Δήμο. Θεατές: Όλοι μας και ιδιαίτερα οι εργαζόμενοι στο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, οι ασθενείς του Νοσοκομείου και βέβαια οι κάτοικοι του Δήμου Πεδινής και του Νεοχωρόπουλου που κατά περιόδους δεν μπορούν να αναπνεύσουν από την δυσωδία του « Χώρου Μη Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων-κοινώς Χαβούζας- της Δουρούτης».
Το χρονικό του ζητήματος έχει γραφτεί πολλές φορές και δεν χρειάζεται επανάληψη. Το βέβαιο είναι ότι ο χειρισμός ενός τόσο σημαντικού θέματος έδειξε την ανεπάρκεια των ατόμων που υποτίθεται ότι έχουν ως καθήκον να προστατεύουν την υγεία μας και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε εμείς και τα παιδιά μας. Η αδυναμία τους να λάβουν τις πρέπουσες αποφάσεις και να καταλήξουν με επιστημονικά θεμελιωμένες μεθόδους σε μια θέση απόθεσης των απορριμμάτων σε ένα Νομό που μορφολογικά προσφέρει δεκάδες τέτοιες θέσεις και είναι γεμάτος από μικρές ανθυγιεινές χωματερές προκαλεί θλίψη, απογοήτευση και οργή.
Αυτό που επιτείνει ακόμη περισσότερο την απογοήτευση μας είναι ότι χρόνια μετά την ανακίνηση του θέματος τα ίδια άτομα συνεχίζουν να το αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο. Μετά από τόσα χρόνια δεν συνειδητοποίησαν ότι η ευαισθησία των πολιτών για το περιβάλλον έχει αυξηθεί και καμιά απόφαση που το επηρεάζει δεν έχει προοπτικές υλοποίησης αν δεν εξασφαλιστεί η εκ των προτέρων αποδοχή τους. Μετά από τόσα χρόνια και εκατομμύρια που ξόδεψαν για ανεφάρμοστες μελέτες και «αναδόχους υλοποίησης» δεν αντιλήφθηκαν ότι πρέπει να δράσουν για να εξασφαλίσουν την αποδοχή των κατοίκων. Δεν έκαναν τίποτα για την ενημέρωση και τη διαμόρφωση της Κοινής Γνώμης.
Στις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες η συμμετοχή και η διαβούλευση των πολιτών αποτελεί μια καθιερωμένη διαδικασία μέσω της οποίας οι ανησυχίες, οι ανάγκες και οι αρχές τους ενσωματώνονται στις Κυβερνητικές αποφάσεις. Για το σκοπό αυτό εφαρμόζονται κάθε φορά συγκεκριμένα προγράμματα ενημέρωσης και συμμετοχής των πολιτών. Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν: δημόσιες συναντήσεις και ακροάσεις, παρουσίαση ανάλογων έργων σε άλλες περιοχές, συμβουλευτικές υπηρεσίες, έρευνες και καμπάνιες ενημέρωσης της Κοινής Γνώμης, εκλαϊκευμένες επιστημονικές παρουσιάσεις κ.α. Μάλιστα σε αρκετές Ευρωπαϊκές Χώρες και στις Η.Π.Α. η συμμετοχή των πολιτών σε ενέργειες αυτής της μορφής προβλέπεται από την νομοθεσία και για την υλοποίηση τους λειτουργούν συγκεκριμένες υπηρεσίες.
Είναι ανάγκη, έστω και καθυστερημένα, η Περιφέρεια Ηπείρου και η Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ιωαννίνων να ξεκινήσουν πρόγραμμα ενημέρωσης και συμμετοχής όλων μας και ιδιαίτερα αυτών που θα επηρεαστούν από το συγκεκριμένο έργο. Βασικό συστατικό του προγράμματος πρέπει να είναι η αντικειμενική και πλήρης πληροφόρηση μέσα από εκλαϊκευμένες επιστημονικές αναλύσεις, προβολές από ανάλογους Χ.Υ.Τ.Α. που λειτουργούν στην Ελλάδα – υπάρχουν αρκετοί- και σε άλλες χώρες κ.α.
Σε μια εποχή γενικευμένης αμφισβήτησης της πολιτικής, αποφάσεις για έργα που επηρεάζουν το περιβάλλον, και όχι μόνο, όταν λαμβάνονται χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση και χωρίς ενημέρωση και αποδοχή από τους πολίτες αντιμετωπίζουν προβλήματα στην υλοποίηση τους και μετατρέπονται σε σίριαλ με κοινωνικές προεκτάσεις. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι αν δεν συμμετάσχουν οι θεατές έστω και στο φινάλε του σίριαλ είναι πιθανή η έναρξη νέου με τίτλο «Πως εμποδίζουμε τη λειτουργία του Χ.Υ.Τ.Α. Ιωαννίνων». Είναι καιρός τα σίριαλ αυτής της μορφής να τελειώσουν.

«Δεν μπορούμε να λύνουμε τα προβλήματα με τον ίδιο τρόπο σκέψης που χρησιμοποιήσαμε όταν τα δημιουργήσαμε»
Α. Αϊνστάιν.

* Ο Δρ. Γεώργιος Κ. Ζάχος είναι Διευθυντής της Βιβλιοθήκης και του Κέντρου Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τ. Γενικός Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος

[Πηγή ]
Πρωινός Λόγος (05.12.2007)